Bitcoin = Tự do
First published on Ross Ulbricht’s Medium blog
Có điều gì đó đặc biệt đã xảy ra trong khoảng năm đầu tiên sau khi Satoshi tạo ra Bitcoin, điều mà không ai kỳ vọng và nhiều người nghĩ là không khả thi. Hãy thử tưởng tượng Bitcoin ở thời điểm đó, trước khi bạn có thể mua cái gì đó bằng bitcoin, trước khi có cả tỷ giá, trước khi có bất kỳ ai thực sự biết điều gì, nếu có, sẽ xảy ra với nó. Bitcoin không bắt đầu như một đồng tiền. Nó đã trở thành tiền, nhưng nó đã làm như vậy theo một cách không giống với bất kỳ đồng tiền nào trước nó cả. Với tất cả những gì Bitcoin đã tạo ra, với tất cả những cách mà Bitcoin đang thay đổi thế giới này, chúng ta chưa ghi nhận hoặc thậm chí chưa hiểu trọn vẹn về những gì đã xảy ra vào những ngày ban đầu đó, khi nó chỉ là một thứ trò chơi dành cho những người đam mê công nghệ.
Mọi loại tiền khác trước Bitcoin - trong suốt chiều dài lịch sử văn minh nhân loại - đều có giá trị vì những ứng dụng khác bên ngoài ứng dụng làm tiền tệ. Gia súc ở Châu Phi, tem bưu điện ở trong nhà tù, vỏ sò và kim loại quý đều đã từng được sử dụng làm tiền và phù hợp với mẫu hình này. Ngoại trừ duy nhất là tiền pháp định - thứ được những kẻ cầm quyền tuyên bố là tiền - nhưng ngay cả tiền pháp định của các quốc gia cũng đã từng được hỗ trợ bởi thứ gì đó có giá trị sẵn trước đó, như là vàng.
Bitcoin đã thay đổi tất cả những điều đó. Bitcoin không có giá trị sẵn ngay từ ban đầu, và không ai bị ép buộc phải sử dụng nó, nhưng bằng cách nào đó, nó đã trở thành một phương tiện trung gian thanh toán. Những người không hiểu và ít quan tâm tới Bitcoin vẫn có thể chấp nhận nó như một phương tiện thanh toán bởi vì họ biết rằng họ có thể sử dụng bitcoin để mua thứ gì đó khác hoặc đổi sang tiền thông thường.
Mọi người thường nhắc đến sự kiện hai chiếc piza được mua bằng 10.000 bitcoin trong quá khứ, và cười người đàn ông đã ăn một bữa trưa trị giá hàng triệu đô la. Tôi thì lại hứng thú hơn với người đã từ bỏ hai chiếc bánh piza hoàn hảo chỉ để đổi lấy chừng đó bitcoin. Anh ta nhìn thấy điều gì ở những bit và byte đó, chữ ký số trên cái thứ mà mọi người gọi là blockchain? Điều đã thúc đẩy người bán piza đó có lẽ cũng là điều thúc đẩy những người thợ đào vào những ngày đầu không bán bitcoin và tích trữ chúng. Động lực đó cũng có thể đã truyền cảm hứng cho những người đã cho đi miễn phí hàng ngàn bitcoin. Cho dù là gì đi nữa thì đó cũng là một điều mới mẻ.
Kinh tế học cổ điển nói rằng giao dịch trao đổi sẽ không thể xảy ra trừ khi cả hai bên đều đánh giá cao những gì họ nhận được so với những gì họ phải bỏ ra. Vậy giá trị có được từ đâu? Lẽ ra Bitcoin không thể nào cất cánh được, nhưng nó đã thành công. Thậm chí, bất kỳ một sản phẩm mới nào cũng có một số giá trị, và những người chấp nhận sớm đang gặp rủi ro là họ sẽ không nhận được giá trị xứng đáng với đồng tiền mà bản thân đã bỏ ra, nhưng họ vẫn kỳ vọng thu được lợi ích từ giao dịch mua sản phẩm đó.
Mặt khác, những người chấp nhận Bitcoin từ sớm không thể nào biết được những gì chúng ta đang làm với Bitcoin bây giờ. Tất cả những gì họ có chỉ là một giấc mơ, một niềm tin và có đủ nhiệt huyết để biến một công cụ kỹ thuật số sơ khai ban đầu trở thành một hiện tượng trị giá hàng tỷ đô la, thứ mà chúng ta chỉ mới bắt đầu thấy được hiệu quả của nó.
Tôi sẽ nói cho bạn điều mà tôi nghĩ là đã xảy ra, nhưng sự thật là không ai biết cả. Nó giống như một phép thuật, khi bằng cách nào đó, Bitcoin từ con số không tròn trĩnh, và không có cả giá trị sẵn có hay một mệnh lệnh hành chính nào cả, đã trở thành tiền. Nhưng Bitcoin không phải là thứ xuất hiện từ hư không. Nó là lời giải cho một bài toán mà các nhà mật mã học đã phải vật lộn trong nhiều năm: Làm sao để tạo ra được đồng tiền kỹ thuật số đáng tin cậy và không thể bị làm giả mà không cần đến cơ quan quản lý tập trung.
Vấn đề này tồn tại lâu đến mức một số người đã từ bỏ việc tìm lời giải, thay vào đó họ mơ về viễn cảnh thế giới tương lai sẽ như thế nào nếu có một đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung xuất hiện. Họ đã mơ về một tương lai nơi mọi người có thể tiếp cận với sức mạnh kinh tế của thế giới, nơi mà giá trị có thể được dịch chuyển đi bất kỳ nơi đâu chỉ với một cú gõ bàn phím. Họ đã mơ về sự thịnh vượng và tự do, chỉ phụ thuộc vào toán học và mã hoá.
Bitcoin được sinh ra trên một mảnh đất màu mỡ như vậy và được công nhận bởi những người đã ở đó để chờ đợi nó. Đó là một thời điểm lịch sử đối với họ, quan trọng hơn cả những chiếc piza hay hoá đơn tiền điện từ việc đào bitcoin. Sự hứa hẹn về tự do và sự quyến rũ của của vận mệnh đã tiếp thêm năng lượng cho cộng đồng ở những ngày đầu. Bitcoin đã trở thành tiền một cách có ý thức nhưng vẫn tự phát trong khi không ai để ý đến nó, và thế giới của chúng ta đã thay đổi mãi mãi.
Tìm hiểu thêm về Ross Ulbricht tại freeross.org. Bạn có thể ký vào bản kiến nghị ân xá tại đây.
Translated by Tichbitvn